De Stadsschuur

De Stadsschuur, timmerplaats van 435 jaar oud
Wanneer de Stadsschuur is gebouwd is niet bekend. De oude stadsschuur
aan de zuidzijde van de Dam werd in 1585 afgebroken. Waarschijnlijk
werd in datzelfde jaar de stadsschuur aan de Hoogstraat gebouwd.
Historicus Peter Sijnke houdt het jaartal 1585 aan.
In mijn stukje over het beeld ‘De Drie Begijnen’ had ik het over de
kunstenaar Peter de Jong(1920-1990). De Jong maakte ook het beeld ‘De
Stadstimmerman’ (1968) dat op de hoek van de Gortstraat/Stadsschuur
staat. Het beeld is een verwijzing naar de Stadsschuur, net om het hoekje
richting de Nieuwe Haven.
Middelburg is in de 16e eeuw een welvarende handelsstad. Kooplieden uit
Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië, Duitsland en Engeland verhandelen hun
waren zoals hout, wijn, laken en zout. Middelburg is een belangrijke
voorhaven van Antwerpen. In 1585 (de Val van Antwerpen)vermeerderde
het aantal inwoners en op het hoogtepunt van de bloei (1660) woonden er
in de Zeeuwse hoofdstad 30.000 mensen.
De vroegere Rijksdienst voor Gebouwen, nu Rijksdienst voor Cultureel
Erfgoed (RCE) omschrijft de Stadsschuur als ‘een langgerekt gebouw
voorzien van speklagen van Ledesteen, trapgevels aan de korte zijde en
drie Vlaamse gevels aan de lange zijde. Het werd in 1585 gebouwd en pas
na afbraak van de oude stadsschuur in 1642 voor de stadsfabriek
ingericht. Na een gedeeltelijke vernieuwing rond 1800 (versierde loden
vergaarbaak aan de zuidzijde) volgde rond 1900 een restauratie waarbij
de trapgevels zijn vernieuwd en de zuidgevel werd voorzien van een uit
1682 daterende houten zonnewijzer. Het gebouw is opnieuw
gerestaureerd in 2001.
De stadsschuur diende ‘tot bewaaring van Stads Bouwstoffen en
Gereedschappen’. De dienst Gemeentewerken, later Stadsbeheer,
gebruikte het pand tot einde 1998 als opslag- en werkplaats. Daarna werd
het pand in 2001 grondig gerestaureerd onder leiding van Rothuizen van
Doorn ’t Hooft architecten. Zij maakten midden in de zaal een kubus van
glas en staal. Ook legden ze een nieuwe vloer. De originele constructie is
zoveel mogelijk intact gelaten. De originele muren en dakconstructie zijn
hetzelfde gebleven.
Bovengenoemd architectenbureau vertrok na tien jaar in 2013 naar de
Kleverskerkseweg. Op 7 mei 2015 meldt de PZC dat kunstenares Hanneke
Beamont de stadsschuur koopt en gebruikt als atelier. De bedoeling is om
de bovenetages te gaan verhuren. Twee jaar eerder verschenen twee
strofen uit het gedicht ‘soldaat en de zee’ van Martinus Nijhof op de gevel:

‘Wanneer ik mijn lamp vergeet en de kamer donker laat blijven, zie ik, buiten, een houten keet’.

De Middelburgse Stadsschuur. De foto is waarschijnlijk genomen na de
restauratie rond 1900. FOTO: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

Bovenstaand artikel is geschreven door Theo Rietveld. De auteur is journalist en actief binnen het bestuur van De Vrienden.